Diş sıkma veya diş gıcırdatma durumuna diş hekimliğinde bruksizm denmektedir. Bruksizm durumu iki şekilde de yaşanabilmektedir. Bazı hastalar dişlerini sadece olduğu yerde çene hareketi yaptırmadan sıkarken, bazı hastalar ise çenelerini de hareket ettirerek sağa sola dişlerini birbirine sürterek gıcırdatmaktadır. Her iki durumda da çene eklemi, kaslar ve dişler zarar görmektedir.
Bruksizm genel olarak stres ve duygu durumlarındaki değişikliklerden kaynaklanmaktadır. Duygu durumlarındaki değişiklik günlük hayatın yoğun akışında kaçınılmaz olmaktadır. Bedenimizin bu durumdan en az etkileneceği şekilde önlem almak doğru olacaktır. Bruksizm dişlerde, ağız içi dokularda ve kaslarda ağrılara sebep olmaması için önlem alınması gereken bir rahatsızlıktır.
Bruksizmin yıkıcı etkilerini ortadan kaldırmak ya da azaltmak için diş hekimliğinde yapılan birçok uygulama bulunmaktadır. Bruksizmin hastada yarattığı etkiye göre birkaç yöntem de birlikte kullanılşabilir. Tek reçete yoktur kişiye özel olarak planlamalar doğru olacaktır.
Bruksizm hafif düzeyde ise şeffaf plastik yapılı dişleri koruma amaçlı apareyler yapılmaktadır. Bu apareylere genel olarak “gece plağı” denmektedir. Gece plağı ağızdan alınan basit bir ölçüye göre elde edilen kalıba oturtulan boksör dişliklerine benzer şekilde olan koruyuculardır.
1-2 mm kalınlığında genellikle yumuşak, hafif ve esnek plastikten hazırlanan kalıp hastanın dişleri üzerine kolaylıkla takılmaktadır. Bu koruyucuların uyku esnasında diş gıcırdatma daha fazla yapıldığı için özellikle gece kullanılması tavsiye edilmektedir. Bu apareyle diş kırıklarının ve hassasiyetlerinin önüne geçilebilmektedir.
Bruksizm ileri düzeyde ve uzun zamandır devam ediyor ise daha kapsamlı uygulamalar yapmak doğru olacaktır. Kronik baş ağrısı, kulak bölgesinde ağrı, yorgunluk hali, çiğneme yaparken ağrı, ağız açıp kapatmada zorlanma, zaman zaman çenede kitlenme ve ses gibi şikayetler var ise “oklüzal splint” dediğimiz plaklar kullanılabilir. Gece plağına benzer şekilde üretilen bu plaklar ile diş temasları düzenlenerek diş sıkma engellenmektedir. 6 ay gibi bir zamana yayılan bu tedavide kas ağrıları, baş ve boyuna yayılan kronik ağrılar geçebilmektedir.
Bruksizm tedavisinde son zamanlarda sıkça kullanılan yöntem massater kasına Botulinum toksin uygulamasıdır. Botoks olarak da bilinen bu yöntemle aşırı çalışan massater kasının kuvveti azaltılarak bruksizmin yıkıcı etkileri hafifletilmektedir. Bazı vakalarda sadece botoks uygulaması yeterli olurken kronikleşmiş vakalarda botoks ve plaklar birlikte kullanılmaktadır.
Bruksizmin akut durumlarında cerrahi yöntemler ve kas gevşetici ilaçlardan da faydalanılmaktadır. Eklem anatomisi kompleks bir yapıdır ve cerrahi uygulamalardan önce daha az girişimsel olan yukarda bahsedilen tedavi prosedürlerinin uygulanması daha doğru olacaktır.
Bruksizm tedavisi yaparken diş temaslarının ideal olması önemlidir. Diş eksikliği varsa tamamlanmalı, çapraşık dişler mümkünse sıralanmalı ve dişlere gelen yük dengeli olmalıdır. Hastanın tek taraflı çiğnemesi varsa diş çürüğü ve benzeri sebeplerden bu durum tedavi edilmeli hastaya çift taraflı dengeli bir çiğneme sağlanmalıdır.
Bruksizm çoğunlukla stres ve duygu değişikliklerinden etkilendiği için zihni ve bedeni dinlendiren alternatif yöntemler de faydalı olmaktadır. Sıcak uygulaması, rahatlatıcı yağlarla baş boyun ve şakak bölgesine yapılacak masajlar ağrıların hafiflemesinde tedaviye yardımcı olacaktır.
Sabahları kalkar kalkmaz kahvaltı etmek yerine çeneyi ayna karşısında ufak ufak açıp kapatarak kasların ısınmasını sağlamak ve sonrasında çiğneme yapmak ağrıları önlemeye yardımcı olmaktadır. Ağrının akut olarak arttığı durumlarda ılık havluyu bölgede bir süre tutarak ağrıda hafifleme sağlanabilir.
Bruksizmin tedavi edilmesi hayat konforunu kronik ağrıları ortadan kaldıracağı için yükseltecektir. Hafife alınmaması gereken bir konudur. Diş hekimliği ve bazen de fizyoterapi ve psikoloji branşlarının ortak takip ettiği hastalar da olabilmektedir. Doğru planlama ile tedavi edilebilecek bir rahatsızlıktır. Yukarıda bahsedilen şikayetler siz de mevcutsa ilk önce diş hekiminize başvurmanız doğru olacaktır.
Klinik ÇayyoluAlacaatlı Cad. Konsept İş Merkezi No:2/3 Çayyolu
Hakkımızda
Iletişim