Dişleri çevreleyen sert ve yumuşak ağız içi dokuların hastalıklarının tespit edilmesi, tedavisinin yapılması ve bu dokuların sağlığının korunması bu branşın kapsamındadır.
Diş eti (Gingiva), dişlerimizi ağız içerisinde görünen kısmının köküyle birleştiği boyun bölgesinden itibaren saran pembe renkli dokudur.
Irksal farklılıklar olmasına rağmen sağlıklı dişeti dokusunun gül kurusu olarak ifade edilen soluk pembe renkte olması, bağ dokusunun yaptığı mikroskobik girinti ve çıkıntılarıyla portakal kabuğu gibi mat ve pütürlü görüntüye sahip olması beklenir. Dişeti dişe tutunur ve ağızla dişin altında yer alan çevreleyen kök arasında bir bariyer görevi görür.
Kötü oral hijyeninin sebep olduğu dental plak dişlerin ve dişetlerinin girintilerinde birikir, tedavi edilmese bir dişeti enfeksiyonu olan gingivitis adı verilen tabloya sebep olur. Dişeti hastalıkları dişeti enflamasyonuna sebep olarak kapatılıcılığı bozar ve bakterilerin diş köküne ve kökü saran kemiğe ulaşmasına sebep olur.
Dişeti enfeksiyonunun diğer dokulara da bulaştığı tabloya periodontal enfeksiyon (Periodontitis) denir. İlerleyen zamanlarda çevreleyen kemiğin kaybı dişin desteksiz kalmasına, sallanmasına ve dişin kaybına sebep olur. Dişeti sağlığı, ağız sağlığının ayrılmaz bir parçasıdır. Kötü dişeti sağlığı başka ağız hastalıklarına ve dental problemlere sebep olmaktadır.
Diş eti hastalıkları için direkt bir sebep olmamakla birlikte risk faktörleri bulunmaktadır:
Diş eti enfeksiyonunun ilk aşaması dişeti iltihabi anlamına gelen Gingivitis’tir. Bu aşamada diş etleri şişer, ödemli hale gelir. Başlangıçta sadece dokununca kanayan diş etleri enfeksiyon ilerledikçe kendiliğinden kanamaya başlayacaktır. Dişetini çevreleyen dokuların bir enfeksiyonu olan Periodontitis ise gingivitisin tedavi edilmediği durumlarda karşılaşılacak ilerlemiş halidir.
Gingivitiste sadece dişetinde olan hastalık bulguları periodontitiste diğer dokularda da geri dönüşümsüz bulgular vermeye başlamıştır. Dişin çevresinde gıda, plak ve bakteri tutulumuna sebep olan cep adı verilen boşluklar oluşmaya başlar ve dişetleri çekilir.
Periodontitisin son aşamasında ise, müdehale edilmediği takdirde bakteriler çoğalır, yayılır ve çevreleyen doku ve kemiklerde yıkım başlar. Diş eti cebi daha derinleşir. Dişler hareket eder ve sallanmaya başlar, bu dişlerin kapanış durumunda geldikleri pozisyonu değiştirebilir.
Diş eti hastalıklarının tedavisi dişeti enfeksiyonunun mevcut durumuna göre değişiklik göstermektdir.
Diş taşı temizliği: Eğer enfeksiyon diş eti enfeksiyonu olan gingivitis seviyesindeyse diş taşı temizliği ve sonrasında ağız hijyeninin idamesi yeterli olacaktır. Oral hijyende problem olmamasına rağmen kanamanın devam etmesi durumunda ise eczanelerde satılan gargaralarla desteklenmesi yararlı olacaktır.
Dişeti altı temizliği (Küretaj): Kapalı ve açık olmak üzere iki şekilde yapılabilir. Kapalı olan teknikte dişetine cerrahi bir işlem yapılmaz mevcut hali korunarak temizlenir. Açık teknikte ise dişeti kesilerek açılır bölgeye direkt ulaşım sağlanır ve diştaşları temizlenir.
Dişeti büyümesi enfeksiyon, hormonal veya bir travma sebebiyle dişi çevreleyen diş etlerinin büyümesidir. Eğer yeni gelişen bir enfeksiyon sebebiyle oluştuysa kanamanın da eşlik etmesi beklenir, sebep ortadan kalktığı durumda düzelme beklenir. Uzun zaman önce oluşan kronik vakalarda ise dişetinin açık renkli ve kanama yoktur. Bu durumlarda sadece dişeti tedavisi yeterli olmayabilir, dişetlerinin cerrahi olarak kesilmesi gerekmektedir.
Dişetleri dişleri çevreleyen açık pembe dokulardır. Dişler arasında uzanan dişetlerinin sivri köşeleri olan üçgen formunda olması, açık pembe olması, dişlere doğru incelerek sıfırlanması, simetrik dişlerde aynı seviyede olması ve birbirlerine göre belli bir harmonide olması beklenir. Kadınlarda abartılı gülümsemede 2-3 mm dişeti görünümü normal kabul edilip, erkeklerde gülümsemede dişeti görünmemesi beklenir.
Diş etlerindeki koyu renklenmeler birçok kişiyi rahatsız etmektedir. Bunların çeşitli sebepleri vardır. Dış sebepli renklenmeler en sık karşılaşılan gruptur ve sigara gibi alışkanlıklar veya ırksal sebepler nedeniyle oluşmaktadır. Daha sık olmamakla birlikte kullanılan ilaç veya ağır metal renklenmesi de sebeplerden biridir. Tedavisinde laser ablasyon tedavisi ya da dişlerin aşındırılmasında kullanılan frezlerle kazınması kullanılabilir.